Сыбайлас жемқорлық дегеніміз — заңда қарастырылмаған жеке немесе дәнекерлер арқылы мүліктік игілікке және мемлекеттік функцияларды атқаратын басымды тұлғалардың және де соларға теңестірілген тұлғалардың, лауазымдық дәрежелерін қолдана отырып және де лауазымының мүмкіндіктерін өз мүддесіне қолдана отырып мүліктік табыс алу үшін жасалынатын қадамдар. Сыбайлас жемқорлық — мемлекеттік құрылымдардың экономика аясында қылмысты құрылымдармен біте қайнасуы, сондай-ақ мемлекеттегі лауазымды адамдардың, қоғамдық және саяси қайраткерлердің сатылғыштығы, парақорлығы. Өзінің қызметтік мәртебесі мен өкілеттіктерін жеке, топтық және өзге де бейқызметтік мүдделер үшін пайдалану жолымен жеке игіліктерді алу әрекетінен көрініс табады.
Сыбайлас жемқорлық әлеуметтік-экономикалық дамуды, нарықтық экономиканы құруды, инвестиция тарту процессін тежейді. Демократиялық мемлекеттің саяси-қоғамдық институттарына кері әсер етеді, елдің дамуына улкен қауып төндіреді. Сол себепті сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес Қазақстандағы мемлекеттік саясаттын басым бағыттарың бірі болып белгеленген.
Жас буынға жемқорлықтың теріс салдары туралы ақпаратты дұрыс жеткізу сыбайластыққа қарсы мәдениеттің қалыптасуына, өз құқықтары мен міндеттерін терең ұғынуына ықпал етеді. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы сана қалыптасқан жағдайда азаматтар адамгершілікке жат қылықтардан бойын аулақ ұстай бастайды, заңға қайшы келетін әрекеттерді жасауға жол бермейді. Мемлекеттегі заңнамаларды жақсы білу әр адамның өз іс-әрекетіне деген сенімділігін күшейтеді.
Сонымен қатар, сыбайлас жемқорлықпен пәрменді күресу үшін халықтың құқықтық сауатсыздығын жоятың құқықты түсіндіру жұмысының деңгейі мен сапасын арттырудың манызы зор. Халық өз құқығың өзіне қарсы қандай да бір құқыққа қайшы іс-әрекет жасалған жағдайда қандай іс-қимыл қолдану керектігін толық білуі қажет. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы білімнің болмауына байланысты азаматтар парақорлық пен жемқорлықтың қатысушы болып қалады. Мемлекет пен қоғам тығыз қарым-қатынаста болғанда ғана сыбайлас жемқорлыққа төтеп бере аламыз. Сондай-ақ, стратегияда сыбайлас жемқорлыққа деген төзбеушілік әрбір қазақстандықтың азаматтық ұстанымы, ал адалдық пен сатылмаушылық мінез-құлық нормасына айналуы керек.
Д.Шаукет
ҚР Сот әкімшілігі Әскери
соты департаментінің
сот приставы